کاربرد فنون بدیعی در سوره بروج بر اساس دو أثر خطیب قزوینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه علوم قرآن و حدیث، جامعه المصطفی العالمیه نمایندگی خراسان

چکیده

چکیده

قرآن در نهایت بلاغت بر پیامبر(ص)نازل شده و مملو از اسرار بلاغی است که یکی از وجوه اعجاز قرآن است. در زمان نزول قرآن، ادراک زیبایی های آیات، بر اساس فهم فطری بود؛ زیرا مخاطبان اولیه قرآن صاحب ذوق سلیم بودند. از قرن دوم با تاسیس علوم بلاغت این ادراک فطری به ادراک علمی مبدل گشت. علم بلاغت در قرن هفتم و هشتم توسط سکاکی و قزوینی به بالندگی رسید و به سه علم ؛ معانی، بیان و بدیع، تفکیک گردید که هرکدا م برای فهم بعدی از رسایی کلام است؛ همانطور که علم بدیع، برای زیبا نگری کلام است.
باتوجه به نقش علم بدیع در زیبایی شناسی آیات قرآن ، مساله تحقیق این است که چه تعدادی از فنون بدیعی، در آیات سوره بروج به کار رفته است؟ نسبت کار برد فنون لفظی و معنوی در این سوره چگونه است؟ پرکاربرد ترین آنها در این سوره کدام است؟
قلمرو تحقیق ، فنون بدیعی مد ّون در دو اثر بلاغی خطیب ؛ تلخیص المفتاح و الایضا ح می‌باشد. تحقیق با روش تحقیق توصیفی، باهدف پاسخ به پرسش های فوق صورت گرفته است.
یافته های تحقیق نشان از این که دارد که نوزده فن از فنون بدیعی مدّون در دو أثر خطیب، در آیات سوره بروج مشهود است. نسبت کار برد، فنون لفظی در این سوره از فنون معنوی، بیشتر است. پرکاربرد ترین فن در این سوره، دو فن، سجع و طباق است. تجلی این همه زیبایی بدیعی در 22 آیه ‌ی نسبتا کوتاه، نشانه اوج زیبایی این سوره است.

کلیدواژه‌ها