گروه قرآن و علم، جامعه المصطفی العالمیه، نمایندگی خراسان
چکیده
در این نوشتار ما برآنیم تا تعریفی روشن و متقن از «تأویل قرآن مجید» ارائه نمائیم که فاقد اشکالات وارد بر سایر نظریات و پاسخگوی ابهامات مطرح در این باب باشد. بدین منظور ابتدا به بررسی معنای لغوی «تأویل» پرداخته وبا بررسی معانی مختلف این واژه اثبات نموده‌ایم که «تأویل» یک معنای حقیقی بیشتر ندارد که گاهی به صورت وصفی به کار می‌رود و عبارت است از:«حقیقت و باطن شیء و مراد و مقصود و هدف از آن، که شیء از آن سرچشمه گرفته و به نحوی آیه و نشانه و حامل آن است» و گاهی به صورت مصدری به کار می‌رود که عبارت است از:«بازگرداندن شیء به آن حقیقت و باطن». این معنی جامع تمامی معانی دیگر «تأویل» بوده و این واژه در تمامی موارد استعمال، یا در همین معنای جامع به کار رفته است و یا به واسطه‌ی وجود قرینه‌ای در لوازم یا آثار یا مصادیق آن؛ سپس با بررسی موارد استعمال «تأویل» در قرآن مجید، اثبات نموده‌ایم که این واژه در تمامی موارد استعمالش در کتاب الهی نیز در همان معنای جامع به کار رفته و بر این ادعا شواهدی از آیات ارائه نموده‌ایم؛ سپس دیدگاه‌های مختلف در مورد چیسیت و ماهیت تأویل قرآن کریم را بررسی نموده و در نهایت با الهام از آیات قرآن مجید و روایات اهل بیت عصمت علیهم‌السلام و برخی براهین فلسفی، اشاره‌ای اجمالی به چیستی و ماهیت تأویل و حقیقت قرآن مجید نموده‌ایم. بر این اساس، روش مورد استفاده در این نوشتار تلفیقی از معناشناسی و روش برهانی ـ فلسفی است.
)