تحلیل دیدگاه‌های علامه طباطبایی در تمثیلات قرآن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدرس و پژوهشگر جامعه الزهرا

2 دانشیار مجتمع امین

چکیده

از صدر اسلام تاکنون پی بردن به آموزه‌های قرآن کانون توجه مفسران و اندیشمندان علوم قرآنی بوده و هست یکی از مفسران معاصر علامه طباطبایی است که مقبولیت علمی خاصی در جامعه تفسیری و حتی عامه مردم دارند و از آثار سر آمد ایشان کتاب «المیزان فی تفسیر القرآن» است که توجه عمیق به مطالب آن برای رسیدن به مراد واقعی آیات و پی بردن به معارف و آموزه‌های قرآن راهگشاست؛ از طرفی برخی آیات، بیانی کلیدی و رمز آلود دارند که یک دسته از این آیات «تمثیلات» هستد؛ هدف این نوشته تحلیل دیدگاه‌های علامه طباطبایی در مورد تمثیل در کتاب «المیزان فی تفسیر القرآن» بود، اهمیت مطلب این است که با تحلیل دیدگاه‌های ایشان در این رابطه می‌توان به بخشی از نکات کلیدی و نهفته در تمثیلات قرآن پی برد، داده‌های پژوهش در اکثر موارد علاوه بر کتاب «المیزان فی تفسیر القرآن»، کتب ‌تفسیری، بلاغی و لغوی بوده و بر اساس روش توصیفی تحلیلی یافته‌های پژوهش به این اشاره دارند که علامه طباطبایی آیاتی که در آنها واژه «مَثَل» و مشتقات آن است را تمثیل دانسته و ضمن اشاره به وجوه مشابهت‌ها، برداشتی عقلانی از آیات و روایات تفسیری دارند؛ البته برخی عبارات ‌قرآنی که وی قائل به تمثیل هستند به دلیل آشکار نبودن «تشبیه» و «وجوه ‌مشابهت‌ها» محل تأمل است.

کلیدواژه‌ها


  • تاریخ دریافت: 28 اردیبهشت 1400
  • تاریخ بازنگری: 17 بهمن 1400
  • تاریخ پذیرش: 25 بهمن 1400
  • تاریخ اولین انتشار: 01 شهریور 1401