حروف از ارکان اصلی آیات قرآن است و بدون فهم معنای آن‌ها نمیتوان معنای اصلی آیات را متوجه شد. حروف جواب، حروفی هستند که در اغراض مختلف زیباشناسی در قرآن به کار رفتهاند. در این میان دو حرف «نَعَم» و «بَلَی» هستند که از جایگاه خاصی دارند، زیرا «نَعَم» هنگامی به کار میرود که مخاطب تصدیق کننده جمله قبل باشد؛ خواه آن جمله منفی باشد یا مثبت، اما «بَلَی» همیشه پس از نفی میآید و وظیفه آن ابطال و سپس اثبات جمله قبل است. پژوهش حاضر با روشی توصیفی، تحلیلی و با رویکرد زیباشناسی، سعی در بررسی این حروف در آیات قرآن دارد. آنچه پس از بررسی مشخص شد آن بود که تعداد آیاتی که «نَعَم» در آن‌ها وجود داشت کمتر از «بَلَی» بود و علت آن موضع نفی و اثبات حرف «بَلَی» با توجه به موضوع اصلی این آیات که همان قیامت است، بود. همچنین «بَلَی» به دو دسته «جواب مستقیم» و «نتیجهگویی» تقسیم میشود که در اولی در گفتگویی مشخص شده است، که بیشتر در نفی ماقبلِ مجرد از استفهام است و غرض زیباییشناسی آن تقریر و اعتراف است و دومی مربوط به بیان عاقبت امر است که اغراض اصلی آن تنبیه و ارشاد و تأکید بر اوصاف خداوند است. همچنین آیاتی که با «نَعَم» به کار رفته بود ماقبلشان مجرد از نفی و انکار است و در دو غرض توبیخ و طمع است. همچنین مشخص شد جابهجایی هر کدام از آن‌ها باعث زایل شدن معنا و از بین رفتن غرض اصلی متن میشود.
)